Budowa portfela pasywnego
W jaki sposób rozpocząć budowę swojego portfela inwestycyjnego? To pytanie pojawia się wielokrotnie na różnego rodzaju forach internetowych czy grupach facebookowych. Szczególnie początkujący inwestorzy szukają odpowiedzi w jakie aktywa ulokować swoje ciężko zarobione pieniądze. Odpowiedź jaką z reguły otrzymują jest lista książek do przeczytania i rada aby samodzielnie rozpocząć naukę inwestowania i budowę własnego, zdywersyfikowanego portfela inwestycyjnego. Zgoda, nie ma drogi na skróty i trzeba zgłębić temat inwestowania przynajmniej na minimalnym poziomie w końcu chodzi o nasz kapitał i nikt nie wie przecież lepiej niż my sami jakie są nasze cele i możliwości inwestycyjne. Niestety jedyne co wtedy pozostaje początkującemu inwestorowi to nadal szukać odpowiedzi na wyżej postawione pytanie. W dzisiejszym wpisie chciałbym podać kilka wskazówek tym, którzy zaczynają budowę swojego portfela oraz pokazać jak taki portfel może wyglądać.
Główne klasy aktywów
Akcje
Akcje charakteryzują się wysoką zmiennością co może oznaczać, że im więcej akcji będziemy mieli w portfelu tym bardziej musimy się przygotować na to, że droga do celu będzie wyboista. Portfel, w którym przeważają akcje wystawiony jest na wyższe ryzyko mierzone wysokością odchylenia standardowego (zmienność). Dlatego bardzo ważne jest odpowiednia mieszanka akcji, obligacji i innych aktywów aby w rezultacie otrzymać zrównoważony portfel, z którym będziemy w stanie wytrzymać w dobrych i złych czasach.
Obligacje
Obligacje w portfelu powinny pełnić rolę stabilizatora czyli redukować zmienność. Porównując budowę portfela do załadunku statku to gdybyśmy cały ładunek umieścili po jednej stronie burty to przy większym sztormie mielibyśmy problem z utrzymaniem stateczności. Podobnie jest przy dobieraniu obligacji do portfela im więcej tym stabilniej. Oczywiście odbywa się to kosztem zmniejszenia oczekiwanej stopy zwrotu w szczególności przy tak niskich stopach procentowych jakie mamy dzisiaj.
Surowce
Surowce to następna klasa aktywów, które możemy wziąć pod uwagę przy konstrukcji swojego portfela inwestycyjnego. Pisząc o surowcach mam na myśli ropę naftową, metale przemysłowe, metale szlachetne i produkty rolne. Dodanie do portfela tego aktywa powinno być podyktowane wyłącznie chęcią zwiększenia dywersyfikacji ponieważ w przeszłości surowce wykazywały dość niską korelację z rynkiem akcji. Lecz musimy mieć na uwadze fakt, że surowce potrafią być bardzo zmienne dlatego nie powinny stanowić więcej niż kilka procent całości portfela.
Rynek nieruchomości (REITs)
REIT (z ang. Real Estate Investment Trust) czyli inaczej fundusz zajmujący się inwestowaniem w nieruchomości. Podobnie jak surowce traktowałbym inwestycję w REITy jako zwiększenie dywersyfikacji portfela i ta klasa aktywów nie powinna stanowić znacznej części całego portfela. Więcej o inwestycji w REITy możesz przeczytać na blogu inwestomat.eu gdzie autor bloga Mateusz Samołyk rozłożył ten temat na atomy 😊
Dywersyfikacja
Dywersyfikacja to nic innego jak odpowiednie rozłożenie majątku przeznaczonego na inwestycje pomiędzy opisane wyżej klasy aktywów. Jak wiadomo ciężko jest przewidzieć jak dane aktywa będą zachowywały się w przyszłości dlatego powinniśmy zainwestować we wszystkie możliwe w odpowiedniej proporcji. Mimo, iż szeroka dywersyfikacja obejmująca wiele klas aktywów nie ochroni nas przed ewentualną stratą ale może pomóc nam uniknąć znaczących i bolesnych obsunięć kapitału.
Poniżej zamieściłem wykres pokazujący jak zachowywał się portfel złożony w 100% z amerykańskich akcji, 100% z amerykańskich obligacji i portfel mieszany 50% akcje/ 50% obligacje za okres od stycznia 1987 do grudnia 2020.
Wyraźnie widzimy, że dodanie obligacji do portfela “niweluje wyboje” ale również wpływa negatywnie na ostateczną wartość portfela. Bezpośredni link do backtestu portfeli przedstawionych na wykresie znajdziesz tutaj.
Poniżej inna grafika pokazująca wpływ podziału portfela pomiędzy akcje i obligacje dla rynku amerykańskiego na średnią roczną stopę zwrotu za lata 1926-2019. Dane zaczerpnąłem z opracowania Vanguard’s Principles for Investing Success. Na przykład portfel złożony w 50% z akcji i 50% z obligacji (kolor szary?😊) uzyskałby średnią roczną stopę zwrotu na poziomie 8,3%, przy czym najlepszy rok takiego portfela to 32,3% a najgorszy to -22,5%.
Rebalancing
Rebalancing czyli przywracanie równowagi w portfelu tak aby waga poszczególnych klas aktywów nie odbiegała od początkowego założenia. Wystarczy, że raz w roku dokonamy zmian w portfelu (np. poprzez wpłatę dodatkowych środków) tak aby aktualna waga danego aktywa nie była większa niż powiedzmy 5% wartości początkowej.
Poniższa grafika pokazuje jak brak rebalancingu wpływa na ostateczny kształt portfela powodując jednocześnie podwyższenie ryzyka. Wskazany portfel po 16 latach składałby się w 80% z akcji.
Gotowe portfele pasywne
W ramach tego wpisu postanowiłem przygotować listę ponad 40-tu gotowych zdywersyfikowanych portfeli Buy&Hold, polecanych przez inwestycyjnych guru. Można potraktować to jako punkt startowy do budowy własnego pasywnego portfela.
Informację o portfelach zaczerpnąłem z następujących źródeł: Portfoliocharts, Portfoliovisualizer oraz Lazyportfolioetf.
Rozkład aktywów w portfelach
Tabela poniżej przedstawia procentowy udział poszczególnych aktywów wchodzących w skład każdego portfela. Dodałem również informację o funduszu ETF, który odpowiada danej klasie aktywów. Fundusze ETF podzieliłem na te dostępne w Stanach Zjednoczonych i te dostępne w Europie. Dobór funduszy ETF oparłem o instrumenty dostępne w DM mBank z podziałem na walutę notowania danego ETF-a. Oczywiście jeśli widzicie lepszą propozycję doboru danego ETF-a to proszę o kontakt (nadal oferta tych instrumentów jest ograniczona dla polskiego inwestora).
Tabela jest dość szeroka więc zmuszony byłem podzielić ją na dwie części (akcje i obligacje+reszta)
Powyższa lista jest również dostępna w menu głównym w zakładce Strategie/Strategie Pasywne.
Jak pewnie zauważyliście niektóre portfele mają ekspozycję na opisywane przeze mnie wcześniej różne style inwestycyjne reprezentowane przez współczynniki takie jak (size, value czy momentum). Czy taka konstrukcja pasywnego portfela wpływa na ostateczny wynik dowiecie się studiując tabelę z wynikami umieszczoną w dalszej części tego wpisu.
Wyniki za ostatnie 21 lat
Przeprowadziłem również backtest wszystkich przedstawionych powyżej portfeli za ostatnie 21 lat (lata 2000-2020) posługując się wynikami amerykańskich funduszy inwestycyjnych (Mutual Funds). Wyniki nie uwzględniają wpływu inflacji, prowizji czy podatków. Wyniki są czysto teoretyczne i różnią się od tych osiąganych na rzeczywistych rachunkach. Tabelę z wynikami znajdziesz również w zakładce Portfele/Strategie Pasywne.
Wyniki prezentowane są za okres ostatnich 5, 10, 15 i 21 lat
Inwestorzy przy wyborze danego portfela nie powinni kierować się tylko historyczną stopą zwrotu (CAGR). Współczynnik Sharpe’a czy UPI dadzą odpowiedź jak portfel radził sobie w trudnych czasach. Im wyższy UPI tym lepiej portfel radził sobie w czasie spadków na rynkach finansowych. Patrząc na te charakterystyki to All Seasons i Golden Butterfly plasują w czołówce przy okazji nie ustępując innym portfelom pod względem stopy zwrotu. Dodatkowo w ostatniej kolumnie umieściłem współczynnik korelacji każdego portfela względem amerykańskiego rynku akcji (S&P500).
Koszty i prowizje transakcyjne
Wydawałoby się, że przy pasywnym portfelu inwestycyjnym koszty nie są aż tak ważnym czynnikiem bo przecież nie dokonujemy wielu transakcji. To prawda ilość transakcji jest znacznie niższa niż przy prowadzeniu portfela aktywnego ale to jaki instrument wybierzemy do portfela (koszty zarządzania) + prowizja maklerska może mieć duże znaczenie w dłuższym terminie. Więcej o wpływie kosztów na wartość inwestycji możesz przeczytać tutaj.
Strona Portfoliocharts
Wszystkich myślących o zbudowaniu własnego portfela pasywnego namawiam aby odwiedzili stronę Portfoliocharts lub Portfoliovisualiser i sami przetestowali różne opcje alokacji aktywów w portfelu. Wyniki portfeli dostępnych na stronie Portfoliocharts sięgają 1970 roku. Dodatkowo za pomocą interaktywnego arkusza na stronie istnieje możliwość konstrukcji i przetestowania własnego portfela za ten sam okres. Po wstawieniu procentowych wartości aktywów w portfelu (czarne pola) i wybraniu kraju dla którego ma być liczona inflacja oraz waluta otrzymamy takie dane jak realna średnioroczna stopa zwrotu, krzywa kapitału, maksymalne obsunięcie kapitału. Ciekawym wykresem jest Heat Map czyli realne stopy zwrotu z portfela w zależności od roku, w którym zaczęliśmy inwestować oraz czasu trwania naszej inwestycji. Dodatkowo możemy sprawdzić po ilu latach osiągnęlibyśmy finansową niezależność i ile wynosiłaby SWR (Safe withdrawal Rate) czyli bezpieczna procentowa wartość wypłat z portfela.
Konsekwentne trzymanie się planu
Po zbudowaniu własnego pasywnego portfela czeka nas najtrudniejsze zadanie. Musimy z tym portfelem zostać na dobre i na złe bo przecież taka jest filozofia inwestowania Buy&Hold. Patrząc na historyczne wyniki portfeli wydaje mi się, że dla wielu osób pozostanie na rynku w sytuacji gdy nasz portfel stracił od ostatniego szczytu 30% czy 40% będzie nie lada wyzwaniem.
Ci, którzy mają problem z utrzymaniem wybranego kursu gdy “na rynku leje się krew“ mogą rozważyć strategie aktywne (Tactical Asset Allocation), których założeniem jest dobór odpowiednich aktywów do portfela przy uwzględnieniu aktualnej sytuacji rynkowej. Oczywiście wiąże się to z koniecznością dokonywania zmian w portfelu przynajmniej raz na miesiąc co niesie za sobą dodatkowe koszty ale może oferować inne korzyści dla inwestorów. Następnym razem postaram się porównać niektóre strategie aktywne z portfelem pasywnym.
Pozdrawiam,
Grzegorz
Zauważ, że pod artykułem nie ma żadnych komentów. Widać, że stopy zwrotu z pasywnych portfeli nie kręcą odwiedzających bloga 😃
Może tak być. Zaletą portfeli pasywnych jest to, że są pasywne 😀Nie zaglądasz do portfela częściej niż raz do roku. Wady to oczywiście możliwe znaczące obsunięcie kapitału przez co niewielu udaje się podążać za taką strategią.