Safe Withdrawal Rate czyli ile mogę wypłacić z portfela inwestycyjnego?
Każdy kto poważnie myśli o swojej przyszłości zastanawiał się pewnie nie raz jak będzie wyglądało jego życie na emeryturze. Wiele osób uważa, że nie ma co liczyć na państwową emeryturę i trzeba samemu oszczędzać i inwestować nadwyżki finansowe. Ciężko się z tym nie zgodzić. No ale w takim razie ile potrzebujemy pieniędzy aby żyć na podobnym poziomie jak teraz gdy pracujemy? Ile możemy wypłacać ze zgromadzonych oszczędności aby można było pokryć koszty utrzymania? Poniżej postaram się przytoczyć kilka sprawdzonych reguł i pokazać narzędzia, które mogą wam pomóc przy stworzeniu planu emerytalnego
4% tylko tyle i aż tyle!
Reguła 4% jest powszechnie stosowana przez doradców finansowych do określenia wielkości zgromadzonego kapitału, który powinien nam wystarczyć do spokojnego życia przez okres 30 lat. O co chodzi z tymi 4%? Inaczej mówiąc jeśli twoje roczne wydatki stanowią 4% wartości kapitału jaki zgromadziłeś i całość zainwestowana jest w przynajmniej 60% w akcje i 40% obligacje, to jesteś w stanie przeżyć następne 30 lat wypłacając z portfela co roku początkową sumę skorygowaną o wskaźnik inflacji. Dla przykładu osoba, której koszty życia wynoszą 100 000 zł rocznie potrzebuje 25-cio krotność tej sumy (100%/4%=25), czyli 2 500 000 zł. Następnie możemy pierwszego roku wypłacić 100 000 zł a w następnych latach wysokość naszych wypłat będzie zależeć od wskaźnika inflacji. Czyli gdyby wskaźnik inflacji wyniósł w poprzednim roku 5% to wypłata na następny rok wynosiłaby 105 000 zł itd.
Dlaczego akurat 4%? Reguła 4% jest wynikiem badań jakie przeprowadził w 1994 roku William P. Bengen w oparciu o historyczne stopy zwrotu z rynków akcji i obligacji. Z tych badań wynika, że nie istnieje żaden scenariusz, w którym przy wypłatach o wysokości 4% kapitału początkowego dany portfel nie przetrwałby 33 lat. W 1998 roku trzech profesorów z uniwersytetu Trinity w Teksasie również przeprowadziło badania dotyczące reguły 4%. Badania te znane są powszechnie jako Trinity Study. W sumie powstało wiele opracowań odnoszących się do tzw. Safe Withdrawal Rate (SWR) czyli bezpiecznej procentowej wartości wypłacanego kapitału. Opracowania te w mniejszym lub większym stopniu krytykowały regułę 4%. Krytyka dotyczyła głównie założeń takich jak długość okresu wypłaty czy ciężką do przewidzenia wysokość rocznej wypłaty uzależnioną od nieprzewidzianych wydatków takich jak np. koszty leczenia. Dodatkowo pojawia się argument, że zasada ta opiera się na stałych wypłatach (z uwzględnieniem inflacji) bazując na inwestycji w bardzo zmienne aktywa jakimi są akcje.
A co gdy chcemy przejść na emeryturę wcześniej?
Reguła 4% jest przybliżoną wartością i jej bezpośrednie zastosowanie bez uwzględnienia dodatkowych czynników może okazać się błędne. Nie uwzględnia ona dodatkowych dochodów czy dłuższego okresu wypłat niż 30 lat. Osoby zainspirowane ruchem FIRE (Financial Independence Retire Early) chciałyby pewnie policzyć dokładnie jaka bezpieczna procentowa wartość kapitału może być wypłacana oraz jaki kapitał muszą uzbierać aby osiągnąć niezależność finansową. W takich obliczeniach może pomóc nam kalkulator stworzony przez Karsten’a “Big Ern” z bloga earlyretirementnow.com. Polecam całą serię artykułów na temat SWR. Temat rozłożony dosłownie na atomy.
Link do kalkulatora znajdziecie poniżej (należy zapisać własną kopię w celu edycji) EarlyRetirementNow SWR Toolbox v2.0
Kalkulator może wydawać się skomplikowany ale jedyne co musisz zrobić to ustalić proporcje własnego portfela w arkuszu “Parameters & Main Results” i wpisać oczekiwane przepływy w arkuszu “Cash Flow Assist”. W rezultacie otrzymamy tabelę pokazującą prawdopodobieństwo porażki przy danej SWR dla różnych okresów począwszy od 1871 roku. Dodatkowo prezentowane są wyniki SWR w zależności od wysokości współczynnika CAPE oraz drawdown’u na S&P500.
Inne przydatne narzędzia
W internecie można znaleźć mnóstwo różnych narzędzi pomocnych przy planowaniu wcześniejszej emerytury. Poniżej przedstawiam listę, która zawiera narzędzia testowane przeze mnie. Jeśli znasz jakieś inne, warte uwagi strony to proszę zamieść link w komentarzu na końcu artykułu.
cfiresim.com Inny kalkulator służący do symulacji portfela emerytalnego z uwzględnieniem success rate
engaging-data.com/fire-calculator Kiedy możesz przejść na emeryturę? Kalkulator pokazujący ile lat potrzebujesz aby przejść na emeryturę przy uwzględnieniu wysokości wydatków i możliwości oszczędzania.
engaging-data.com/will-money-last-retire-early Czy wystarczy ci pieniędzy do końca życia?
portfoliovisualizer.com/financial-goals Bardzo dobre narzędzie uwzględniające wpłaty i wypłaty w różnych okresach. Możliwość wyboru symulacji w oparciu o historyczne, statystyczne czy przewidywane stopy zwrotu. Opcja uwzględnienia sequence of return risk, czyli ryzyka, które wynika z kolejności, w jakiej pojawiają się zwroty z inwestycji w przeprowadzonej analizie (np. 3 najgorsze lata na początku itp.). Analiza oparta o symulację Monte Carlo dla 10 000 scenariuszy.
portfoliocharts.com/portfolios Wiele przydatnych statystyk dla gotowych portfeli w tym możliwość stworzenia własnego portfela gdzie jednym z wyników jest właśnie SWR.
Inne ciekawe strony na temat ruchu FIRE
physicianonfire.com; mrmoneymustache.com; choosefi.com; madfientist.com; inspiretofire.com
Jak wygląda stopa wypłaty dla różnych strategii TAA (Tactical Asset Allocation)
Dla przypomnienia strategie TAA to strategie aktywne, które wykorzystują anomalie rynkowe takie jak np. momentum w celu najlepszej alokacji w poszczególne aktywa. Takie strategie opisuję i prezentuję na blogu.
Aby sprawdzić wartość Safe Withdrawal Rate (SWR) dla tych strategii użyłem narzędzia Monte Carlo Simulation dostępnego na portfoliovisualizer. W oparciu o miesięczne wyniki każdej ze strategii za lata 2000-2020 program generuje 10 000 losowych portfeli. Dodatkowo sprawdziłem jak strategia poradzi sobie przy regularnych wypłatach z portfela i otrzymałem procentową wartość portfeli, które wytrzymały wypłaty przez zdefiniowany okres tzw. Success Rate.
Założenia analizy:
- Wartość początkowa portfela (Initial Amount) = 500 000$
- Wartość wypłaty (Withdrawal Amount) = 30 000$ / rocznie
- Wypłata jest skorygowana o inflację (Inflation Adjusted)
- Okres symulacji (Simulation Period) = 40 lat
- Sequence of Return Risk = 2 najgorsze lata na początku okresu
Bezpośredni link do portfoliovisualizer z powyższymi ustawieniami znajdziesz tutaj. Wystarczy wybrać tylko aktywa do analizy.
W rezultacie otrzymujemy wyniki z podziałem na percentyle czyli procentową wartością określającą ile wyników było wyższych lub niższych od danej wartości. Poniżej prezentuję wyniki dla 10-tego centyla co oznacza, że 10% wyników (z 10 000 możliwych) było gorszych lub równych prezentowanym wartościom. Z drugiej strony aż 90% wyników było równych lub lepszych od prezentowanych. Można powiedzieć, że to dość konserwatywne podejście ale jak ktoś woli to może zmienić Percentile Intervals na 1 co będzie oznaczało, że 99% portfeli miało lepsze wyniki niż ten z 1 percentyla.
Poniżej wyniki SWR dla 10 centyla dla poszczególnych strategii posegregowane od najniższej do najwyższej wartości (kliknij aby powiększyć wykres).
Pamiętajmy, że SWR liczona jest niezależnie od wartości początkowej portfela czy też wysokości wypłaty. SWR bazuje na historycznych wynikach i mówi nam jaką wartość portfela teoretycznie możemy wypłacać przez zadany okres czasu aby portfel przetrwał (ostateczna wartość portfela musi być większa od 0).
Spójrzmy teraz na Success Rate czyli jaka ilość badanych portfeli z 10 000 dla każdej strategii przetrwała zadaną wartość wypłat (30 000$ rocznie). Założone 30 000$ od przyjętej wartości początkowej 500 000$ to nic innego jak 6% czyli dość optymistycznie 😀. Poniżej prezentuję strategie, które osiągnęły success rate powyżej 95% czyli przynajmniej 9 500 z 10 000 portfeli przetrwało założone wypłaty. Poniżej strategie posortowane wg SWR z success rate powyżej 95%.
W sumie 33 strategie zdały test. Wiele ze strategii prezentowanych powyższej opartych jest o instrumenty lewarowane co nie do końca może być dobrym pomysłem gdy jesteśmy na emeryturze czyli w okresie gdy powinniśmy ograniczyć zmienność naszego portfela.
Poniżej znajdziecie strategie z wynikiem powyżej 95% success rate bez instrumentów lewarowanych.
Wnioski
Z powyższej analizy wynika, że SWR dla różnych strategii TAA jest wyższe w porównaniu do portfeli pasywnych. Niektóre wartości są kilkukrotnie wyższe szczególnie dla agresywnych portfeli z wykorzystaniem instrumentów lewarowanych. Podchodzę do tych wyników jednak ostrożnie i jak to bywa w przypadku wszystkich analiz opartych o historyczne wyniki trzeba zachować zdrowy rozsądek. Nikt nie wie jaka będzie przyszłość i na 100% wartości SWR będą inne niż te prezentowane powyżej. Przy tworzeniu planu emerytalnego należy zachować ostrożność i może przyjąć bardziej konserwatywne podejście np. zamiast założenia 4% przyjąć 3,5 lub 3%. Dodatkowym aspektem, który należy wziąć pod uwagę to dość krótki okres danych dla prezentowanych strategii w porównaniu do strategii pasywnych. Sprawdziłem portfel 60/40 za lata 1987-2020 (34 lata) i 2000-2020 (21 lat) i wyniki SWR były gorsze za ten krótszy okres kolejno 4,7% (34 lata) i 3,47% (21 lat). Ten krótszy okres jest identyczny jak dla wszystkich strategii TAA powyżej. Mimo to nie jestem w stanie stwierdzić czy ma to wpływ na ostateczną ocenę wyników analizy.
Dodatkowo musimy pamiętać, że analizy SWR odnoszą się do okresu, w którym mieliśmy do czynienia ze spadkiem stóp procentowych. Ma to duże znaczenie szczególnie dla portfeli pasywnych (buy&hold), w których stałą część stanowią obligacje. Możemy z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że stopy zwrotu z obligacyjnej części portfela pasywnego będą niższe niż te osiągane w ostatnich dekadach.
Okres niskich stóp procentowych czy też ich wzrost ma mniejszy wpływ na strategie TAA ( w tym te prezentowane na blogu) z tego względu, że założeniem strategii TAA jest inwestowanie w najlepiej prosperujące aktywa i redukowanie ekspozycji na tych słabszych.
Podsumowanie
Reguła 4% pomimo swoich wad pokazuje nam w przybliżeniu jaką wartość kapitału powinniśmy posiadać aby myśleć o wcześniejszym przejściu na emeryturę. Jeśli zgromadzisz 25-30 krotność rocznych kosztów życia i zainwestujesz je w wybraną, dobrze przemyślaną strategię to istnieje dość duże prawdopodobieństwo, że nie zbankrutujesz a nawet będziesz miał na koniec więcej niż początkowo zainwestowałeś. Oczywiście wszystko jest indywidualną sprawą i każdy musi wybrać własną drogę do niezależności finansowej. Nie musi to wcale oznaczać całkowitej rezygnacji z pracy. Ktoś kto lubi swoją pracę może pracować tylko na część etatu a resztę czasu poświęcić na hobby czy realizację marzeń. Podoba mi się określenie “praca jako opcja” 😄
Przeprowadziłem również testy własnego portfela inwestycyjnego i według wszystkich dostępnych analiz i kalkulatorów istnieje duże prawdopodobieństwo, że wystarczy mi pieniędzy do końca życia uwzględniając wypłaty kapitału w celu pokrycia kosztów. Jednak jeszcze nie podjąłem decyzji o porzuceniu etatu z wielu powodów. A może nie mam wystarczająco “grande cojones” żeby podjąć taką decyzję? Tak czy inaczej celem jest rok 2027. Mam nadzieję, że nabiorę odwagi do tego czasu 😊
Nie wiedziałem gdzie zapytać, więc https://inwestujdlugoterminowo.pl/global-factor-model-gfm/
Hej Maciej,
Dzięki za info. Już wszystko działa.
Swietny artykuł. Gratuluję i życzę do odwagi 🙂